📚
du lịch quảng bình
  • Top 20 khách sạn nên ở khi đi du lịch tai Sài Gòn từ cao cấp đến bình dân
  • Top 10 món ăn nhất định phải thử qua khi đi du lịch tại Đà Lạt
  • Top 10 địa điểm thăm quan không thể bỏ qua khi đi du lịch tại Malaysia
  • Nasan Green Farm Cao Bằng – tọa độ xinh đẹp với nhiều trò chơi hấp dẫn
  • Workshop Tháng 9 - Thêu cơ bản
  • [REVIEW] She-Hulk - Series hài hước và đáng yêu của nhà Marvel
  • Selfie ‘một vòng’ các nhà thờ đẹp nhất Việt Nam cho các tín đồ xê dịch
  • Top 20 khách sạn nên ở khi đi du lịch tai Campuchia từ cao cấp đến bình dân
  • Top 5 điểm check in ở Vĩnh Long dân mê xê dịch không nên bỏ lỡ
  • Top phim Hàn Quốc ngắn tập hay nhất
  • Đừng mong Spider-Man xuất hiện trong She-Hulk, chắc không có đâu!
  • Những quán cà phê thú cưng ở Việt Nam dành cho ‘hội con sen’ mê chó mèo
  • Xu Hướng Sử Dụng Bàn Gỗ Me Tây Cho Văn Phòng
  • [REVIEW] The Next 365 Days (Netflix) - Một bộ phim vứt bỏ những cơ hội tốt đẹp!
  • STT đen đủi - Những câu nói hay về sự xui xẻo trong cuộc sống
  • Những idol Hàn Quốc đóng góp công sức để sản xuất MV
  • Những câu stt hay về cái nắm tay trong tình yêu
  • Khám phá những cây cầu cổ đẹp nhất trong hành trình du lịch thế giới
  • Mạnh Tử Nghĩa phủ nhận việc tự đẩy hotsearch Diễn Áp trong Trầm Vụn Hương Phai
  • Bánh tráng muối ớt Tây Ninh
  • Căng thẳng với những cú máy dài và mâu thuẫn trong gia đình
  • Top 2 cách làm trân châu đen tại nhà ngon hảo hạng
  • Du lịch khám phá vườn quốc gia Bến En
  • Ý tưởng mới nhưng khai thác chưa đủ sâu
  • Hát ca trù – Nét đẹp văn hóa Di sản phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp của Việt Nam
  • Du lịch Phú Quốc: Hòn Gầm Ghì – Thiên đường check in sống ảo nơi đảo ngọc
  • Toàn cảnh drama tình ái giữa Từ Khai Sính - Cổ Lực Na Trát - Trương Thiên Ái
  • Khám phá làng nổi Châu Đốc An Giang độc đáo
  • Chia sẻ kinh nghiệm du lịch hồ Núi Cốc hữu ích nhất
  • [REVIEW] Dragon Ball Super: Super Hero (Bảy Viên Ngọc Rồng Siêu Cấp: Siêu Anh Hùng)
  • Những câu stt hay về hoa bồ công anh mỏng manh
  • Thưởng thức loài cá trứ danh mang tên một loại gỗ quý
  • Trọn bộ kinh nghiệm du lịch hải phòng thú vị, hấp dẫn nhất
  • Xới Farmstay Yên Bái – nơi chẳng có gì ngoài cảnh đẹp và bình yên
  • Hành Trình Chinh Phục Các Tập Đoàn Đa Quốc Gia 2022 (Miễn Phí Tham Dự)
  • Stt viết cho tuổi 29 hồi kết của thời thanh xuân
  • [Review] Lời Mời Đến Địa Ngục (The Invitation)
  • Em út Hyein xinh đẹp và tài năng của nhóm nữ tân binh NewJeans
  • Wonyoung (IVE) thăng hoa nhan sắc ở tuổi 18, "cân" cả tóc mái lởm chởm
  • 3 visual đình đám Gen 3 trông như thế nào khi nhuộm tóc tím?
  • BLACKPINK mỗi lần quay video vũ đạo luôn có 1 thành viên khác biệt
  • TWICE tiếp tục gây tranh cãi vì trang phục quảng bá "Talk that Talk"
  • Màn trở lại đầy nước mắt của Jimin (AOA) sau ồn ào chèn ép đồng đội
  • BLACKPINK tái xuất chương trình âm nhạc sau 2 năm vắng bóng
  • Tranh cãi về việc phân chia thời lượng hát của nhóm nữ TWICE
  • Song Luân khiến khán giả bất ngờ trước độ si tình trong MV mới
  • BLACKPINK bùng nổ với Pink Venom tại Video Music Awards 2022
  • Những câu khẩu hiệu độc nhất của các nhóm nhạc K-pop
  • Bảo Anh quyết tâm giấu mặt "người thương" trong MV Từng Là Của Nhau
  • Sự Kiện Âm Nhạc "Âm Thanh Của Mùa Hè - Sound Of Summer" 2022
  • Jennie (BLACKPINK) nhận Daesang thứ 3 trong lĩnh vực thời trang
  • Dấu ấn của BLACKPINK tại lễ trao giải Video Music Awards 2022
  • Độ tuổi trung bình của các nhóm nhạc nữ Gen 4
  • Bắt tay với Mew Amazing, "Bắt Vía" truyền tải thông điệp mới mẻ
  • Thời trang thảm đỏ "cực cháy" của BLACKPINK ở các lễ trao giải
  • Hamlet Trương ra mắt MV "Ba ơi đừng xa mẹ" với thông điệp ý nghĩa
  • Bất ngờ trước mối lương duyên giữa 2 "ông lớn" HYBE và JYP
  • Bóc giá loạt outfit độc đáo của BLACKPINK trên sân khấu Inkigayo
  • Bật mí sự thật về những lần kết màn "thần thánh" của BLACKPINK
  • Màn trở lại đầy nước mắt của Jimin (AOA) sau ồn ào chèn ép đồng đội
  • Cách xử lý khác nhau của idol nữ Big 3 khi gặp sự cố rơi mic
  • Bảo Anh tái xuất đường đua âm nhạc với MV Từng Là Của Nhau
  • Idol SM "đối đầu" với chế độ ăn kiêng của công ty
  • NSND Bạch Tuyết giúp "đàn em" học hỏi cải lương, lưu giữ văn hóa Việt
  • Tiệc sinh nhật bất ngờ của "Kim Sa Ngư" Lương Bích Hữu
  • KEY (SHINee) chính thức ra mắt full album thứ 2 mang tên "Gasoline"
  • "Ông bố" Lee Soo Man đau đầu vì bị dàn idol SM trêu chọc
  • Những lần BLACKPINK check-in cạnh biển quảng cáo của chính mình
  • Jennie (BLACKPINK) được mệnh danh là "công chúa YG" nhưng lạ lắm
  • Những lần idol K-pop "quê độ" vì trang phục dù đã chuẩn bị kỹ lưỡng
  • Dàn idol nữ sở hữu đôi chân dài cùng tỷ lệ cơ thể đáng kinh ngạc
  • 10 nghệ sĩ Hàn Quốc kiếm tiền nhiều nhất trên YouTube
  • "Nữ dancer đẹp nhất K-pop" No:ze tiếp tục bị tố thái độ ngôi sao
  • Nạp năng lượng để bắt đầu năm học mới
  • Gương mặt hài mới nổi nhờ Thu Trang, tự tin đăng ký thi hoa hậu là ai?
  • Review khách sạn Victoria Núi Sam Lodge – Địa điểm lưu trú hot nhất tỉnh An Giang
  • Tròn 1 tuần đăng quang, Hoa hậu Mai Phương khẳng định
  • Mùa vàng khiến bao du khách nao lòng
  • Kỳ lạ loại nấm của hình giống như chân chim là món ngon nổi danh Tây Bắc
  • Cảnh sắc thơ mộng của suối Mường Hoa Sapa, quả đúng là 'nàng thơ'!
  • Làng Châu Âu Đà Lạt
  • Top những quán chay ngon ở Đà Nẵng thanh đạm cho dịp lễ Vu Lan
  • Những ngôi chùa đẹp ở Sóc Trăng không thua gì ‘xứ sở Chùa Vàng’
  • Choi Ji Woo khoe ảnh con gái, ngoại hình nhóc tì khi lên 2 tuổi gây chú ý
  • Lee Byung Hun tiết lộ tác phẩm để đời
  • Chi Pu thay Anh Thư làm nữ chính, xuất hiện đầy ma mị
  • Mỹ nữ 'Vườn sao băng' được chồng tỏ tình trên sóng truyền hình
  • Kinh nghiệm du lịch Vũng Tàu 2022 cùng bạn bè, gia đình
  • Top 5 khách sạn đẹp ở Vũng Tàu gần biển, được checkin nhiều nhất
  • Bà Rịa - Vũng Tàu quảng bá du lịch trên sóng BBC
  • Bốn khách sạn, resort có view biển đẹp ở Vũng Tàu
  • Tìm về Bãi Sau Vũng Tàu thơ mộng và trải nghiệm nhiều hoạt động vui chơi hấp dẫn
  • Danh sách các địa điểm sống ảo Hot ở Vũng Tàu 'không đi thì phí'
  • Muốn tâm thanh tịnh thì nhớ ghé đến ngôi chùa ở Vũng Tàu này
  • Tan chảy trước vẻ đẹp của hồ Tràm Vũng Tàu được giới trẻ 'check in điên đảo'
  • Muốn tâm thanh tịnh thì nhớ ghé đến ngôi chùa ở Vũng Tàu này
  • Trải nghiệm và khám phá làng chài Long Hải Vũng Tàu chi tiết nhất
  • Thiên đường mộng mơ gọi tên biển hồ Cốc Vũng Tàu
  • Kéo hội bạn thân check-in con đường hoa sứ Vũng Tàu đang nở rộ đẹp như phim Hàn
  • Những homestay ở Vũng Tàu tuyệt đẹp được nhiều du khách yêu thích
  • Cổng trời Vũng Tàu – Điểm dừng chân tựa chốn bồng lai
  • Ngất ngây với khung cảnh hoang sơ tại bãi tắm Thủy Tiên Vũng Tàu
  • Homestay ninh bình được yêu thích nhất
  • Những địa điểm chụp ảnh đẹp ở Vũng Tàu bạn không nên bỏ lỡ
  • Tượng Đức Mẹ Bãi Dâu Vũng Tàu với cảnh đẹp sơn thủy hữu tình
  • Cách di chuyển từ Vũng Tàu đến thành phố Hồ Chí Minh
  • Thiền viện Chơn Không Vũng Tàu
  • Gỏi cá mai Vũng Tàu
  • Đền Dinh Cô Vũng Tàu
  • Tọa độ check-in nổi tiếng ở Vũng Tàu làm nên ‘thương hiệu’ phố biển
  • Phát cuồng với cảnh đẹp hút hồn tại bãi Đồi Nhái Vũng Tàu
  • Ghé thăm ‘cổng trời phố biển’ tại Mũi Nghinh Phong Vũng Tàu
  • Kinh nghiệm tham quan bảo tàng Vũng Tàu chi tiết
  • Quán ăn ngon ở Vũng Tàu các tín đồ ẩm thực không nên bỏ lỡ
  • Bãi tắm Thủy Tiên Vũng Tàu
  • Ngất ngây với lối thiết kế ấn tượng tại 5 quán cafe mới ở Vũng Tàu
  • Du lịch Núi Dinh Vũng Tàu
  • ‘Lụm ảnh không kịp’ với các tọa độ sống ảo nghìn like ở Vũng Tàu
  • Lăng Cá Ông ở Vũng Tàu địa điểm tâm linh thu hút du khách gần xa
  • Kinh nghiệm du lịch biển Long Hải Vũng Tàu bạn nên biết
  • Tropicana Park Hồ Tràm - ốc đảo 'Hawaii' xinh đẹp ở Vũng Tàu
  • 5 cặp đôi phim giả tình thật nổi tiếng trên màn ảnh xứ Hàn
  • Sao Hàn liên tục bị dọa giết
  • Tài tử Jo Han Sun tiết lộ rất thích ẩm thực Việt, đặc biệt là nước mắm
  • 15 bài hát K-pop hay nhất năm 2022 - cho đến nay
  • Gunny Origin - Nơi game thủ tìm lại thanh xuân từ những trải nghiệm rất mới
  • 3 kiểu ăn vặt mà hội mê đồ ăn nhìn vào nhất định sẽ thấy "bóng dáng" của bản thân
  • Tôi không được phép ngại ngùng, rụt rè khi đóng cảnh 'thân mật' với Doãn Quốc Đam
  • Những điểm đến mùa hè ở Huế đẹp ngẩn ngơ đừng bỏ lỡ cơ hội check-in
  • Món ăn đường phố Việt Nam được báo Mỹ khen gợi và quảng bá
  • Khu du lịch sinh thái Bảy Tiễn
  • Khu vui chơi Aeris Hill – Thử thách mình với những trò chơi mạo hiểm
  • Kinh nghiệm du lịch Hải Phòng 1 ngày ăn chơi tẹt ga mà vẫn tiết kiệm
  • ‘Chuẩn cơm mẹ nấu’ với toplist quán cơm nhà ở Hà Nội nổi tiếng
  • Top 8 các món đặc sản ẩm thực ở Nha Trang nổi tiếng nhất
  • Kinh nghiệm thuê xe đi Kỳ Co
  • Đến khu du lịch cáp treo núi Sam, thu về vạn bức hình sống ảo
  • Bỏ túi list những quán ăn đêm Hạ Long ngon 'quên đường về'
  • Cửa Đại lọt Top Những bãi biển đẹp nhất châu Á năm 2022 với "vẻ đẹp không tì vết"
  • Hồ Otuksa An Giang – địa điểm 'chill' ngập trời ít người biết
  • Mắm bò hóc - nét đặc trưng văn hóa ẩm thực của đồng bào Khmer
  • ‘Gác lại lo âu’ tại 5 quán cafe đẹp ở Huế sở hữu không gian yên bình
  • Ghim ngay các điểm đến đẹp ở Quảng Trị không phải ai cũng biết
  • Đến Vườn Chim Bạc Liêu, khám phá thiên nhiên hùng vĩ ấn tượng
  • Kinh nghiệm khám phá khu du lịch Thác Mơ Huế cho các tín đồ xê dịch
  • Muốn sống ảo chất lừ hãy đến ngay khu du lịch Thúy Thuận Đà Lạt
  • Những điểm đến mùa hè ở Huế đẹp ngẩn ngơ đừng bỏ lỡ cơ hội check-in
  • List những đồ ăn sáng Ninh Bình ngon, chất lượng hấp dẫn
  • Muốn sống ảo chất lừ hãy đến ngay khu du lịch Thúy Thuận Đà Lạt
  • Những điểm đến mùa hè ở Huế đẹp ngẩn ngơ đừng bỏ lỡ cơ hội check-in
  • 'Đổi gió’ với trải nghiệm check-in tại các ngôi chùa Khmer ở Sóc Trăng
  • Ruốc lạnh chua cay hấp dẫn du khách
  • Hồ Hòa Trung Đà Nẵng
  • Kinh nghiệm cho người lần đầu đi du lịch Phú Quốc
  • Phố Cáo Đồng Văn có gì mà ai yêu du lịch cũng nhất định phải đến thăm
  • Top những quán cafe ngoài trời ở Pleiku view siêu đẹp tha hồ chill
  • 5 món ngon Sóc Trăng nức tiếng, vị ngon đậm đà khó quên
  • Phải chăng bản Sâu Chua là nàng thơ của Sapa mà sao đẹp xiêu lòng đến thế!
  • Kinh nghiệm đi Ao Vua Ba Vì dành cho ngày nghỉ cuối tuần thảnh thơi
  • Lisa (BLACKPINK) lập kỉ lục mới cho nữ nghệ sĩ K-Pop trên Spotify
  • Rượu Cần Mai Châu
  • 6 Homestay Ninh Bình ấn tượng
  • Lịch Trình Du Lịch Đà Lạt 3 Ngày 2 Đêm Cho Cặp Đôi
  • Review Ana Villas Đà Lạt
  • Trải nghiệm Tắm Lá Thuốc Ở Lá Dao Spa & Coffee Giữa Sapa
  • Kinh Nghiệm Du Lịch Sapa 3 Ngày 2 Đêm
  • Top 3 Khách Sạn Được Đánh Giá Tốt Nhất Quy Nhơn
  • Lịch Trình Du Lịch Quy Nhơn - Phú Yên 5 Ngày Từ Hà Nội Chi Tiết Nhất
  • Tháp Bánh Ít - Nét Đẹp Kiến Trúc Chăm Ít Người Biết Ở Bình Định
  • Đi Tìm Cây Cầu Gỗ Vách Núi, View Biển Hot Nhất Quy Nhơn Hè Này
  • Review Nhà sàn Hùng Mếch số 19 Bản Lác Mai Châu
  • Review Nhà sàn số 6 Bản Lác Mai Châu Hòa Bình
  • Tour Ba Khan - Hang Kia - Pà Cò 2 ngày 1 đêm
  • Đường đi Bản Lác Mai Châu từ Hà Nội
  • Kinh nghiệm đi Mai Châu bằng ô tô
  • Rượu Cần Mai Châu
  • Du Lịch Mộc Châu 2 Ngày 1 Đêm Khám Phá Cao Nguyên Mộc Châu
  • Kinh nghiệm du lịch mộc châu từ a-z
  • Review Linh Sôi Homestay
  • Top Homestay hoa binh gia re dep
  • How do I apply for a Vietnamese visa?
  • Homestay Co To gia re view dep sat bien
  • Lami Villa Hội An đẹp bình yên giữa lòng Phố Cổ
  • Review Homestay Le Vent Tam Đảo
  • Top 20 Villa homestay Tam Đảo view đẹp năm 2020
  • TOP 10 homestay Ninh Bình có bể bơi
  • Du lịch Nha Trang
  • Du Lịch Phú Hữu Hậu Giang
  • kinh nghiệm du lịch bình định
  • “Top” địa điểm du lịch Bình Định đẹp nhất
  • Top 5 khách sạn, resort đẹp và chất lượng nên ở Phú Quốc
  • Review Vinpearl Resort Phú Quốc
  • Du Lịch Phú Quốc
  • Đặc Sản Chùa Hương
  • Du Lịch Chùa Hương: Giới Thiệu Về Chùa Thiên Trù
  • Kinh nghiệm đi du lịch chùa Hương
  • Du lịch chùa Hương
  • Hướng dẫn lịch trình du lịch bụi Đà Nẵng – Huế – Hội An chi tiết
  • Du lich Huế
  • Du Lịch Biển Sầm Sơn
  • Những địa điểm du lịch gần Hà Nội
  • Kinh nghiem du lich ha noi
  • Kinh Nghiệm Du Lịch Sapa
  • Review Lacasa Sapa Hotel
  • Du Lịch Mộc Châu 2 Ngày 1 Đêm
  • Kinh nghiem du lich moc chau tu A-Z
  • Review Linh Soi Homestay
  • Top Homestay hoa binh gia re dep
  • Homestay Cô Tô giá rẻ view đẹp sát biển
  • Lami Villa hội an đẹp bình yên giữa lòng phố cổ
  • Top 5 khách sạn, resort đẹp và chất lượng nên ở Phú Quốc
  • Review Vinpearl Resort Phú Quốc
  • Du lich bien sam son
  • Nhung dia diem du lich gan ha noi
  • Kinh nghiem du lich ha noi
  • Du lịch hạ long và những trải nghiệm không nên bỏ lỡ
  • Review Homestay Dong Hai
  • TOP 15 cong ty bao hiem tot
  • Review The November Homestay moc chau
  • Review resort Binh an Da Lat
  • Review Villa Mimosa Vung tau
  • Review Sons Villa Vung Tau
  • Du lich hang mua ninh binh
  • Khám phá du lịch Vịnh Hạ Long
Powered by GitBook
On this page

Was this helpful?

Hát ca trù – Nét đẹp văn hóa Di sản phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp của Việt Nam

PreviousÝ tưởng mới nhưng khai thác chưa đủ sâuNextDu lịch Phú Quốc: Hòn Gầm Ghì – Thiên đường check in sống ảo nơi đảo ngọc

Last updated 2 years ago

Was this helpful?

Ca trù nghệ thuật hát thơ hình thành từ thế kỷ XV, Nhóm trình diễn Ca trù thường gồm một đào nương vừa hát vừa gõ phách, một kép đàn chơi đàn đáy, một quan viên đánh trống chầu. Trong một số diễn xướng Ca trù còn xuất hiện một vài điệu múa đan xen. Theo các nghệ nhân, Ca trù có 56 điệu hát, mỗi điệu gọi là một thể cách. Ngày nay Ca trù đang có nguy cơ bị mai một hoặc bị biến mất.

Ca trù là gì?

Ca trù là loại hình âm nhạc dân gian truyền thống kết hợp giữa thi ca và âm nhạc. Đây là bộ môn nghệ thuật truyền thống ở khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ nước ta. Ca trù là loại hình âm nhạc có nhiều lối hát đa dạng như thét nhạc, hồng hạnh non mai, hát nói… Ngoài ra, khi hát ca trù, người nghệ nhân sẽ được thưởng các thẻ làm bằng tre thay cho bằng tiền mặt trực tiếp. Trong dân gian, ca trù còn mang rất nhiều tên gọi khác như hát ở các ca quán với ả đào, cô đầu…

Trong tiếng Anh, ca trù được dịch là ceremonial/festival, tức là bài hát được sử dụng trong lễ hội. Ý của từ là nói đến không gian biểu diễn của ca trù. Nếu so sánh với một số loại hình nghệ thuật của nước ngoài thì ca trù có thể được liên tưởng đến nghệ thuật Geisha của Nhật Bản. Hai dạng biểu diễn nghệ thuật này đều đòi hỏi người biểu diễn phải hiểu biết và có sự cảm thụ sâu sắc với văn thơ, âm nhạc.

Ca trù còn được gọi nôm na là hát cô đầu/ hát nhà trò, đây thực chất là loại hình diễn xướng bằng âm giai nhạc thính phòng rất thịnh hành từ thế kỷ 15. Đây là loại hình âm nhạc cung đình được giới quý tộc và trí thức yêu thích. Ca trù là một sự phối hợp nhuần nhuyễn và đỉnh cao giữa thi ca và âm nhạc.

Cho đến những năm 1980 thể loại này hay được gọi cái tên là hát ả đào, nghĩa đen là “hát xẩm cửa đình”, tuy nhiên sang thập niên 1990 thì hay được gọi với cái tên là hát ca trù. Từ “ca trù” được cho là lấy từ chữ Nôm nghĩa là lối hát bỏ thẻ tre, tức là người nghe hát thấy chỗ nào thì ném thẻ cho đào hát. Sau đó người nghe hát cứ đếm thẻ mà trả thành tiền. Các ca nương được gọi là ả đào tuy nhiên cách gọi này không thể hiện sự trang trọng nên đã được gọi chệch là hát cô đào, và dạng biến thể là cô đầu.

Ngày 1/10/2009, ca trù được ghi danh là di sản phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp, đây là danh hiệu UNESCO ở Việt Nam có vùng ảnh hưởng lớn, với phạm vi tới 16 tỉnh, thành phố ở nửa phía Bắc Việt Nam. Hồ sơ đề cử Ca trù là Di sản văn hóa thế giới với không gian văn hóa Ca trù trải dài khắp 16 tỉnh phía Bắc bao gồm: Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Giang, Bắc Ninh, Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nam, Nam Định, Thái Bình, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và Quảng Bình. Ca trù là kiệt tác di sản truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại chỉ đứng sau hát ả đào pansori của Hàn Quốc.

Hiện tại, nghệ thuật ca trù không chỉ dành riêng cho nữ giới mà nó đã phát triển một cách bình đẳng để mọi người cùng tham gia theo đuổi vì từ xưa nam giới chỉ chơi đàn, gõ trống phụ hoạ cho lời hát là chính. Nam giới (kép đàn) ngày nay cũng có thể vừa diễn tấu đàn vừa hát thay ca nương hoặc thay vào đó là một nữ nhạc công đệm đàn, gọi là "đàn nương".

Ca trù mặc dù đã được khôi phục lại nhưng vẫn gặp nhiều khó khăn trong quảng bá, bảo tồn, do có một sự đứt gãy trong quá khứ, được cho là mang tính bác học khó hát, các nhạc cụ đàn đáy hay trống đế cũng không dễ chơi, khán giả trẻ tuổi thường không hiểu ý nghĩa của ca từ trong các bài hát (mang tính chất của chủ nghĩa yếm thế - khuyển nho, ca ngợi một cuộc sống đức hạnh hòa hợp với thiên nhiên...)

Ca khúc "Đêm Ả Đào" được tái hiện dưới giọng ca của ca sĩ Lệ Quyên (Video: Youtube)

Nguồn gốc của ca trù

Ca trù có nguồn gốc lâu đời từ xa xưa trong đời sống nhân dân, tùy vào từng giai đoạn lịch sử, tình hình đất nước mà sự phát triển của ca trù sẽ có lúc thăng, lúc trầm. Ở thời Tiền Lê và thời Lý, ca trù ngày càng phát triển và hoàn thiện do nghề ca xướng được triều đình coi trọng và lập ra tổ chức để người dân hành nghề. Thời Trần, ca trù ngày càng thịnh hành, xuất hiện nhiều trong đời sống xã hội. Sau khi cây đàn đáy do Đinh Lễ sáng chế ra thì ca trù chính thức được xem là ra đời. Thời Pháp thuộc, nhận thức của nhân dân về ca trù lệch lạc mãi đến tận sau này, đây được xem là thời kỳ đen tối trong lịch sử phát triển ca trù do có những người lợi dụng nghệ thuật biểu diễn này để làm nghề “bán phấn buôn hương”. Ca trù đã bắt đầu có từ thời nhà Lê (thế kỷ XV) sau khi cây đàn đáy do Đinh Lễ (hay Đinh Dự theo một số Giáo phường) sáng chế ra. Ca trù là dạng nghệ thuật biểu diễn dùng nhiều thể văn chương như thể phú, thể truyện, thể ngâm, nhưng thể văn chương phổ biến nhất là hát nói. Hát nói xuất hiện sớm nhưng phải đợi đến đầu thế kỷ thứ 19 mới có những tác phẩm lưu truyền đến nay như các tác phẩm của Nguyễn Công Trứ, Cao Bá Quát…

Nguồn gốc của thể Hát nói trong văn chương Việt Nam được giải thích bằng những nguyên nhân và các sự việc sau đây: Hát nói là sự phàm tục hoá những thể thánh ca. Trước khi có Hát nói, ở Việt Nam đã có những bài hát xoan, hát cửa đền, cửa chùa, những bài thét nhạc. Những thể ca trong các dịp tế lễ đó chuyển dần công dụng và được các tao nhân, mặc khách tổ chức ngay trong những cuộc giải trí riêng của họ. Các bài hát ả đào bắt đầu từ đó; Hát nói là sự cụ thể hoá ảnh hưởng của tư tưởng Lão-Trang. Xưa kia văn chương Việt Nam về nội dung phải gò bó trong những tư tưởng Khổng Mạnh, về hình thức phải đem theo những quy luật khắt khe, những lối diễn tả nhất định. Cuối thế kỷ thứ 18, do hoàn cảnh rối ren trong xã hội, tư tưởng Lão-Trang có cơ hội bành trướng và hát nói chính là sáng tạo của các nhà nho phóng khoáng, thích tự do, ở đấy họ có thể gửi gấm những tư tưởng, cảm xúc vượt ra ngoài khuôn phép với cách diễn đạt cởi mở, rộng rãi hơn; Hát nói là biến thể của song thất lục bát. Các nhà viết sách thời xưa cho rằng Hát nói là một hình thức biến đổi của thể ngâm Song thất lục bát: Trong hát nói có Mưỡu là những câu thơ lục bát, nhiều câu 7 chữ có vần bằng, vần trắc, có cước vận, yêu vận. Nhưng khi đã phát triển, Hát nói là một thể tài hỗn hợp gồm: thơ, phú, lục bát, song thất, tứ tự, nói lối… Trong lối Hát ả đào có nhiều loại như: Dâng hương, Giáo trống, Gủi thư, Thét nhạc thì Hát nói là lối thông dụng và có tính văn chương lý thú nhất.

Ca trù mang những đặc trưng nổi bật của nghệ thuật văn hóa truyền thống

Các thành phần chính trong ca trù

Một chầu ca trù sẽ bao gồm ba thành phần chính:

  • Ả đào: Đây chính là nhân vật quan trọng nhất của tiệc ca trù. Ả đào kiêm vừa hát vừa gõ phách nên được xem là nhân vật linh hồn của một bài ca trù. Với giọng hát của ả đào, những giá trị thẩm mỹ của các áng thơ ca trù sẽ được cất lên và truyền tải đến những người nghe.

  • Kép: Đây cũng được coi là thành viên quan trọng của đoàn hát ca trù. Kép là người gảy đàn cho ả đào hát và đôi lúc cũng có tham gia hát.

  • Tác giả bài hát: Sẽ được gọi là quan viên, người này sẽ làm nhiệm vụ đánh trống chầu chấm câu và biểu lộ những đoạn nhạc đắc ý bằng tiếng trống.

Ả đào - ca nương là linh hồn của ca trù (Ảnh: Pinterest)

Ca trù sử dụng ba nhạc khí đặc biệt (không chỉ về cấu tạo mà còn về cách thức diễn tấu) là đàn Đáy, Phách và Trống chầu. Đây là một bộ môn nghệ thuật ca nhạc “thính phòng” (được hình thành trên nền tảng âm nhạc dân gian Bắc bộ, người nghe cũng tham gia vào cuộc hát bằng việc cầm chầu, về mặt văn học ca trù làm nảy sinh một thể loại văn học độc dáo là Hát nói với các tác gia nổi tiếng. Ca trù còn có những cái tên khác như: hát cửa đình, hát nhà trò (hát ở đình, đền, miếu), hát cửa quyền (trong cung phủ), hát nhà tơ (hát ở dinh quan, tư gia các gia đình quyền quý), hát ả dào, hát cô đầu (hát ở các ca quán)…

Một chầu hát cần có ba thành phần chính: Một nữ ca sĩ (gọi là “đào” hay “ca nương”) sử dụng bộ phách gõ lấy nhịp; Một nhạc công nam giới (gọi là “kép”) chơi đàn đáy phụ họa theo tiếng hát; Người thưởng ngoạn (gọi là “quan viên”, thường là tác giả bài hát) đánh trống chầu chấm câu và biểu lộ chỗ đắc ý bằng tiếng trống. Vì là nghệ thuật âm nhạc thính phòng, không gian trình diễn ca trù có phạm vi tương đối nhỏ. Đào hát ngồi trên chiếu ở giữa. Kép và quan viên ngồi chếch sang hai bên. Khi bài hát được sáng tác và trình diễn ngay tại chỗ thì gọi là “tức tịch,” nghĩa là “ngay ở chiếu”.

Ca trù gắn liền với nghi thức tế thần ở các đình làng, ngoài những điệu hát còn có các nghi lễ với vũ điệu và cả cách thi tuyển tại đình làng trong dân gian nên lề lối biểu diễn ca trù được gọi là thể cách. Thể cách ca trù vừa bao gồm làn điệu vừa bao gồm các hình thức diễn xướng khác như múa, biểu diễn kỹ thuật nghề (đàn, trống). Ca trù là một bộ môn nghệ thuât lâu đời, độc đáo và có ý nghĩa đặc biệt trong kho tàng ca nhạc của người Việt Nam. Ca trù gắn liền với lễ hội, phong tục, tín ngưỡng, văn chương, âm nhạc, tư tưởng, triết lý sống của người Việt. Do vậy nghiên cứu ca trù cũng là góp phần vào việc nghiên cứu các giá trị truyền thống trong văn hóa Việt Nam.

Ca trù là một Di sản văn hóa đặc sắc của Việt Nam. Đặc sắc ở sự phong phú làn điệu, thể cách, cả không gian, thời gian biểu diễn và phương thức thưởng thức; đặc sắc còn vì từ cội nguồn nó gắn bó mật thiết với lễ nghi, phong tục, với sinh hoạt cộng đồng. Ca trù làm người ta nhớ tới những tao nhân mặc khách với lối chơi ngóng, chơi sang, rất tinh tế và giàu cá tính sáng tạo của những danh nhân như Nguyễn Công Trứ, Cao Bá Quát, Chu Mạnh Trinh, Tản Đà… Và cùng với đó là mối quan hệ giữa văn nhân (nhà thơ, nhà báo, họa sĩ) với Ả đào – mối quan hệ quan trọng nhất của lối thưởng thức ca trù. Bởi quá trình tham gia sinh hoạt ca trù là quá trình văn nhân sáng tạo, thể nghiệm và thưởng thức các tác phẩm của mình.

Hình thức biểu diễn ca trù

Ca trù là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa thi ca và âm nhạc, những ca từ được sử dụng trong ca trù đều là những vần thơ, áng văn giàu nhạc điệu. Đặc biệt, ngôn từ của ca trù đều chan chứa tình cảm của người yêu cuộc sống và được viết nên bởi những tác giả tài hoa. Tác giả ca trù ngày xưa thường sẽ là văn nhân, các thi sĩ hoặc quan viên có tính tình phóng khoáng và từng nổi danh với nhiều giai thoại như Chu Mạnh Trinh, Nguyễn Công Trứ, Tản Đà, Cao Bá Quát, Nguyễn Hàm Ninh…

Không gian biểu diễn của ca trù thường là ngay trên tấm chiếu. Ả đào sẽ ngồi hát ở vị trí giữa chiếu; kép và quan viên sẽ ngồi ở vị trí chếch sang hai bên. Vị trí hát ca trù thường là ở cửa đình, cửa quyền, hát tại gia, hát thi và hát ca quán. Mỗi không gian sẽ có một lối hát và cách thức trình diễn riêng.

Từ xa xưa, ca trù được tổ chức dưới sự quản lý rất chặt chẽ bởi thành phường, giáo phường. Trong đó, ca trù sẽ hoạt động dưới sự cai quản của trùm phường và quản giáp. Sự truyền nghề, học đàn, học hát, đào nương vào nghề, chọn đào nương đi hát thì đều được quy định rõ ràng.

Ca trù gắn liền với đời sống của người dân Việt Nam, loại hình này thường được biểu diễn trong không gian văn hóa từ thế kỷ 15 đến nay. Vì xuất hiện ở nhiều giai đoạn lịch sử và được chuyển giao từ thế hệ này sang thế hệ khác nên ca trù được xem là nét tinh thần trong tiềm thức nhiều người dân Việt Nam. Ca trù vì thế từng rất thịnh hành ở khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Ca trù ở đâu đi nữa cũng được xem là bộ môn nghệ thuật lâu đời có ý nghĩa đặc biệt trong kho tàng ca nhạc dân gian của người Việt Nam.

Ca trù mang đậm giá trị nghệ thuật, đặc biệt như là loại hình nghệ thuật có rất nhiều thể thức và giai điệu khác nhau. Về âm nhạc, những nhạc khí đặc trưng của ca trù là đàn đáy, phách và trống… Trải qua quá trình sử dụng lâu dài, những nhạc cụ này góp phần đưa ca trù trở thành một thể loai thanh nhạc dân gian kinh điển của Việt Nam.

[embed]https://www.youtube.com/watch?v=WqjaXDIZBJ0[/embed]

Hát ca trù "Hồng hồng tuyết tuyết" biểu diễn bởi nhóm ca trù Thái Hà (Video: Youtube)

Ca trù mang giá trị văn hóa

Ca trù mang giá trị nhận thức sâu sắc và là kho tàng tri thức phong phú của dân tộc. Quan điểm, tư tưởng của đất nước qua từng thời kỳ phát triển đều được thể hiện qua ca trù. Bên cạnh đó, ca trù mang giá trị sâu sắc về đạo lý làm người và tôn vinh những tình cảm tốt đẹp của con người. Thêm vào đó, ca trù còn sở hữu giá trị văn hóa, lịch sử, giáo dục và tín ngưỡng sâu sắc trong nhiều giai đoạn lịch sử. Mỗi giai đoạn lịch sử, ca trù lại có những đặc trưng riêng, phong phú trong nội dung thể hiện.

Sau năm 1945, trong một thời gian khá dài sinh hoạt ca trù vốn tao nhã và sang trọng trước đây đã bị hiểu lầm và đánh đồng với các sinh hoạt thiếu lành mạnh ở một số ca quán đô thị khiến cho xã hội chối bỏ và quyết loại sinh hoạt ca trù ra khỏi đời sống văn hóa. Ca trù đã không được nuôi dưỡng và phát triển một cách tự nhiên, không được tôn vinh đúng mức, phải chịu tồn tại thiếu sinh khí và làn lụi. Nhiều nghệ nhân, nghệ sĩ đã phải cố quên đi nghiệp đàn hát và giấu đi lai lịch của mình. Khoảng chục năm trở lại đây dư luận xã hội và các cơ quan thông tấn báo chí đã từng lên tiếng về nguy cơ thất truyền của ca trù. Nguy cơ mai một dần và vĩnh viễn mất đi ca trù là một nguy cơ có thực, bởi lẽ giới trẻ ngày nay quen thưởng thức loại hình âm nhạc mới mẻ, trẻ trung, có rất ít người nghe, hoặc rất ít nghệ sĩ nào theo nghề hát ca trù truyền thống… đòi hỏi chúng ta phải nhanh chóng sưu tầm, nghiên cứu, bảo tồn ca trù như một vốn quý văn hóa của dân tộc. Vì những giá trị đáng quý, đại diện cho sự phát triển của văn hóa dân tộc, ca trù đã được UNESCO ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp của nhân loại vào ngày 1/10/2009. Do vậy việc cung cấp những hiểu biết sâu hơn và có căn cứ về một số vấn đề của ca trù, không những góp phần đáp ứng yêu cầu cấp thiết ấy mà còn góp phần vào việc phục hồi và chấn hưng nghệ thuật và sinh hoạt ca trù. Do đó, để giữ gìn di sản văn hóa này, chúng ta cần phải có những hành động thiết thực đối với nét đẹp văn hóa này như thường xuyên tổ chức các buổi biểu diễn ca trù, hiểu rõ bản chất và nguồn gốc của ca trù; nâng cao chất lượng nghệ thuật biểu diễn ca trù; cần phải nâng cao nhận thức của mọi người về ca trù; có các chính sách hỗ trợ các nghệ nhân ca trù lớn tuổi, khuyến khích việc truyền dậy ca trù cho các thế hệ sau.

Đúng 0 giờ ngày 23/2/2020, nhằm ngày giỗ tổ nghiệp ca trù, Google lần đầu tiên tôn vinh loại hình nghệ thuật truyền thống đặc sắc này để khuyến khích giới trẻ quan tâm đến văn hóa truyền thống.

Bạn có thể quan tâm:

https://gtop.vn/top-5-cu-lao-hoang-so-ma-dep-me-man-doc-duong-bien-viet-nam-nhat-dinh-phai-den/
https://gtop.vn/top-5-diem-den-ly-tuong-cho-dip-du-xuan-ruoc-tai-loc-dau-nam-2021/
https://gtop.vn/top-5-drama-live-action-nhat-ban-moi-duoc-chuyen-the-tu-truyen-tranh-du-kien-ra-mat-2021-khong-the-bo-lo/
https://gtop.vn/top-5-khach-san-7-sao-tren-the-gioi-cuc-sang-trong-van-nguoi-me/
https://gtop.vn/top-5-khach-san-pho-bien-nhat-cho-khach-du-lich-o-da-lat/
https://gtop.vn/top-5-nam-idol-kpop-binh-thuong-thi-ngau-loi-quyen-ru-nhung-khi-cuoi-lai-la-1-bau-troi-dang-yeu/
https://gtop.vn/top-5-ngoi-chua-o-ha-tinh-noi-tieng-linh-thieng-cau-gi-duoc-nay/
https://gtop.vn/top-5-nhung-hoa-si-noi-tieng-nhat-viet-nam-vang-danh-suot-moi-thoi-dai/
https://gtop.vn/top-5-penthouses-o-da-lat-view-dep-sang-trong-cho-gia-dinh-nghi-duong/
https://gtop.vn/top-5-quan-mi-hoanh-thanh-nha-trang-ngon-noi-tieng/
https://gtop.vn/top-5-quan-nuong-ngon-o-sai-gon-kem-review-thuc-don-gia-ca/
https://gtop.vn/top-5-villa-homestay-quoc-oai-gan-ha-noi-view-dep-nen-nghi-duong/
https://gtop.vn/top-5-vuon-tieu-phu-quoc-chup-anh-dep-noi-tieng-nhat-dang-tham-quan/
https://gtop.vn/top-50-khach-san-vung-tau-gia-re-dep-gan-bien-bai-sau-bai-truoc-tu-2-3-4-5-sao/
https://gtop.vn/top-6-homestay-quan-2-gia-re-view-dep-gan-thao-dien-khu-an-phu/
https://gtop.vn/top-6-khach-san-duong-ly-thuong-kiet-ha-noi-gia-re-view-dep-tot-nhat/
https://gtop.vn/top-6-nha-nghi-khach-san-homestay-bac-giang-gia-re-dep-o-trung-tam/
https://gtop.vn/top-6-quan-an-trua-da-nang-noi-tieng-hap-dan-du-khach-khong-nen-bo-qua/
https://gtop.vn/top-6-quan-tra-dao-ha-noi-tim-lai-su-an-yen-trong-tam-hon/
https://gtop.vn/top-7-dia-diem-du-lich-bien-gan-sai-gon-dep-quen-loi-ve/
https://gtop.vn/top-7-homestay-mu-cang-chai-nha-san-gia-re/
https://gtop.vn/top-7-homestay-sapa-view-dep-ban-nhat-dinh-khong-the-bo-qua-2020/
https://gtop.vn/top-7-khach-san-quan-10-gia-re-phong-dep-va-dich-vu-tot/
https://gtop.vn/top-8-cac-phan-mem-quay-man-hinh-mien-phi-tot-nhat/
https://gtop.vn/top-99-stt-met-moi-voi-cuoc-song-bon-chen-muon-buong-xuoi/
https://gtop.vn/top-album-ban-chay-nhat-tren-hanteo-2020-cua-boygroup-gen-4-kpop/
https://gtop.vn/top-cac-app-edit-video-tik-tok-tot-nhat-tren-dien-thoai/
https://gtop.vn/top-cac-loai-qua-bieu-dac-san-o-nha-trang-thuan-tien-mang-ve-sau-chuyen-du-lich-pho-bien/
https://gtop.vn/top-dac-san-noi-tieng-malaysia-mon-van-nguoi-khen-mon-chi-nhin-thay/
https://gtop.vn/top-dia-chi-cho-thue-xe-may-ly-son-quang-ngai-uy-tin-gia-re-tu-80k/